Rotawirusy to grupa wirusów wywołujących biegunki u dzieci. Pomimo że z wiekiem nabywa się na niego odporność, okazuje się, że rotawirusy mogą być niebezpieczne również dla osób dorosłych. Jakie są drogi wnikania patogenu do organizmu? Przedstawiamy objawy zakażenia oraz skuteczne sposoby leczenia.
Rotawirusy – charakterystyka
Rotawirusy to patogeny odpowiedzialne za ostrą biegunkę u dzieci, popularnie nazywaną grypą żołądkową (jelitową). Zakażenie następuje drogą kropelkową lub pokarmową, na przykład przez spożycie produktu zanieczyszczonego lub niepoddanego obróbce termicznej. Po wniknięciu do organizmu wirus zaczyna atakować komórki jelita cienkiego i niszczyć jego wyściółkę. W efekcie układ pokarmowy nie radzi sobie z procesem wchłaniania i wydzielania wody oraz jonów, co prowadzi do ich gwałtownego wydalania z organizmu. Wiążąca się z tym ostra biegunka może spowodować u pacjenta odwodnienie, osłabienie organizmu, a w niektórych przypadkach również śmierć. Wyróżniamy kilka gatunków rotawirusów, a za wywoływanie tzw. grypy żołądkowej odpowiedzialne są wirusy z grup A, B i C. W klimacie umiarkowanym do zachorowań dochodzi najczęściej w sezonie jesienno-zimowym, natomiast w tropikalnym – przez cały rok.
Czy zakażenie uodparnia na rotawirusy?
Rotawirusy omawiane są z reguły w kontekście dolegliwości dotykających najmłodszych pacjentów. U dzieci zakażenie może prowadzić do bardzo poważnych skutków, dlatego prowadzone są kampanie informujące o możliwości szczepień przeciwko rotawirusom. Jak wynika z danych statystycznych, w Stanach Zjednoczonych przed wprowadzeniem programu szczepień nawet 2,7 mln dzieci co roku chorowało na biegunkę spowodowaną przez rotawirusy, z czego 60 tys. było poddawanych leczeniu szpitalnemu, zaś ok. 37 tys. umierało. Jak się okazuje, osoba, która raz przejdzie infekcję, wytwarza potem odporność i kolejne zakażenia nie wywołują u niej poważnych objawów. Pomimo że większość dorosłych przechodzi infekcję łagodnie, w niektórych przypadkach zakażenie może okazać się groźne. Kiedy zakażenie rotawirusem u dorosłych jest niebezpieczne?
Rotawirus u dorosłych – drogi zakażenia
Podobnie jak w przypadku dzieci, również u dorosłych do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub pokarmową, na przykład przez kontakt z zanieczyszczonym jedzeniem, a także przez kaszel czy kichanie. Rotawirus u dorosłych może być też wchłonięty z nieprzegotowaną wodą lub pokarmem, np. owocem czy sałatką. Zagrożeniem są także chorzy, którzy wydalają z kałem zakaźne rotawirusy na kilka dni przed wystąpieniem pierwszych objawów, a także nawet 10 dni po zachorowaniu. W zapobieganiu zakażenia wirusem bardzo ważne jest zatem dokładne mycie rąk po skorzystaniu z toalety, odkażanie urządzeń sanitarnych, a także przedmiotów, z którymi chory miał kontakt (klamki, pilot od telewizora). W przeciwieństwie do dzieci, w przypadku dorosłych nie istnieje możliwość zaszczepienia się przeciwko rotawirusom, dlatego przestrzeganie zasad higieny jest niezwykle istotne.
Rotawirus u dorosłych – objawy
Symptomy zakażenia rotawirusem u dorosłych zależą od ogólnej kondycji organizmu. Największe prawdopodobieństwo pojawiania się objawów ostrej grypy żołądkowej występuje u pacjentów o upośledzonej odporności – takie osoby najczęściej atakuje rotawirus. Objawy u dorosłych to przede wszystkim zwiększona częstotliwość oddawania wodnistych stolców (nawet kilkanaście razy na dobę), nudności oraz wymioty. Pojawia się również gorączka dochodząca do 39 stopni Celsjusza, bóle i zawroty głowy, bóle brzucha, a często także bóle mięśniowe. Symptomy te mogą doprowadzić do odwodnienia, które objawia się suchą skórą, tachykardią, spadkiem ciśnienia tętniczego krwi czy rzadszym oddawaniem moczu.
Rotawirus u dorosłych – leczenie
Zakażenie rotawirusem u dorosłych zazwyczaj ustępuje po kilku dniach, jednak w czasie występowania objawów należy zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu. Najlepsza będzie niegazowana i letnia, pita w małych ilościach, za to często. Bardzo zimne i gorące napoje nie są wskazane. Dobrym pomysłem są herbatki ziołowe – mięta i rumianek, które działają łagodząco na układ pokarmowy. Zalecane jest również przyjmowanie doustnych preparatów nawadniających, które skutecznie uzupełniają niedobory wodno-elektrolitowe i zapobiegają odwodnieniu organizmu.
Przez pierwsze dwie doby osoba chora może nie przyjmować pokarmów – nie stanowi to zagrożenia dla jej zdrowia. Kiedy objawy zaczynają słabnąć, pacjentowi można podawać lekkostrawne pokarmy, np. kleiki, gotowane warzywa, zupy, krakersy, ryż, kaszę, jogurt czy banany. Niezalecane są natomiast ciężkie potrawy – smażone lub wędzone.
W przypadkach ostrych objawów czasami konieczna jest hospitalizacja, w której czasie pacjentowi dożylnie podawane są płyny. W takiej sytuacji zleca się również przeprowadzenie testów krwi, moczu oraz kału, których celem jest wykrycie antygenu wirusa.
