Ciało człowieka składa się w większości z wody. Jest ona jednym z najważniejszych składników, tym bardziej, że bez picia nie jesteśmy w stanie przeżyć nawet kilku dni.

 

Odwodnienie organizmu może nastąpić nie tylko podczas upałów czy w trakcie uprawiania sportu. Istnieje też wiele innych sytuacji, które mogą to spowodować. Warto poznać je wszystkie, by wiedzieć, czego trzeba unikać.

Na odwodnienie najbardziej narażone są osoby starsze, dzieci oraz chorzy. Dla nich utrata wody i elektrolitów z organizmu jest też najbardziej niebezpieczna.

Niedobór wody i elektrolitów stanowi bardzo poważną sytuację, zagrażającą naszemu zdrowiu. W najgorszych przypadkach może nawet doprowadzić do zgonu. Jest to związane z tym, że główną rolą elektrolitów jest poprawa przepływu wody między komórkami organizmu. Elektrolity gwarantują sprawne działanie układu nerwowego i mięśniowego. Dodatkowo regulują cała gospodarkę energetyczną.

Przyczyny i objawy odwodnienia

1. Wysoka temperatura i wysiłek fizyczny

Dużym zagrożeniem dla osób mieszkających w Polsce jest pojawienie się nagłych upałów. Temperatura przekraczająca 37 stopni Celsjusza staje się niebezpieczna, szczególnie jeśli np. z powodu charakteru naszej pracy musimy przebywać na zewnątrz. Dodając do tego jeszcze mocny wysiłek fizyczny dochodzi do sytuacji, w której organizm zaczyna tracić jeszcze więcej wody, przegrzewa się i osłabia.

2. Zakażenia wirusami rota

Choć wirusy rota najczęściej kojarzą nam się z dziećmi uczęszczającymi do przedszkoli, to stanowią równie duże zagrożenie dla dorosłych. Bardzo często rodzice, którzy sami kiedyś przechodzili podobne infekcje mimo to zarażają się od swoich dzieci. Jest to związane z mutacją wirusów rota, jaka dokonuje się praktycznie w każdym roku.

Objawem zakażenia wirusem rota są uciążliwa biegunka, wymioty i ból brzucha, co jednoznacznie doprowadza do odwodnienia, jeśli trwa zbyt długo.

3. Wysoka gorączka

Częstą przyczyną odwodnienia jest także wysoka gorączka, która występuje z powodu różnych chorób. Doprowadza do nadmiernego pocenia się, a tym samym do utraty wody i elektrolitów.

4. Diety i głodówki

Monotonne diety i głodówki również mogą doprowadzić do odwodnienia. Szczególnie, jeśli są stosowane nierozsądnie i bez nadzoru lekarza.

5. Niektóre leki

Nawet środki dostępne w aptekach bez recepty mogą być szkodliwe dla naszego zdrowia, ponieważ doprowadzają do odwodnienia i utraty elektrolitów oraz soli mineralnych. Mowa przede wszystkim o lekach moczopędnych i przeczyszczających.

6. Picie zbyt małej ilości wody

Pragnienie odczuwamy dopiero wtedy, gdy organizm jest już trochę odwodniony, dlatego po butelkę wody należy sięgać regularnie, nawet w tych momentach, gdy nie chce nam się pić. Każda dorosła osoba powinna przyjmować około 2-3 litrów płynów. Niestety wiele osób nie wypija takich ilości, a nawet w ogóle nie sięga po wodę w ciągu dnia. Jeśli zamiast tego woli pić kawę lub napoje energetyczne, to w ten sposób może bardzo szybko doprowadzić do odwodnienia.

Objawy odwodnienia, które powinny nas zaniepokoić

Oznaki odwodnienia nie zawsze są od razu zauważane. W momencie, w którym występuje silne pragnienie, zazwyczaj organizm jest już lekko odwodniony. W poważniejszych przypadkach można zauważyć także zawroty głowy, omdlenia, gorsze samopoczucie, osłabienie mięśni, arytmię serca, brak apetytu, drżenie mięśni czy senność i apatię.

Skutki odwodnienia są bardzo niebezpieczne dla naszego zdrowia, dlatego każdego dnia powinniśmy pilnować ilości wypijanej wody oraz w momentach, w których może dojść do odwodnienia, dodatkowo przyjmować płyny z elektrolitami.

Odwodnienie hipertoniczne – co to jest?

Jednym ze stanów odwodnienia jest odwodnienie hipertoniczne, które charakteryzuje się wzrostem ciśnienia osmotycznego. Organizm traci dużą ilość wody, doprowadzającą do odwodnienia komórek. Taki rodzaj odwodnienia powstaje u osób, które nie piją wody (np. nieprzytomnych) lub utraciły ją przez hiperwentylację czy z powodu stale przyjmowanych leków moczopędnych.

Odwodnienie hipertoniczne można najłatwiej rozpoznać przez suchość skóry i błon śluzowych, zaburzenia pracy ośrodkowego układu nerwowego czy częstoskurcz serca. Leczenie polega najczęściej na przede wszystkim uzupełnieniu niedoborów wody poprzez podanie płynów bez elektrolitów, jak np. woda stołowa. Czasami trzeba uzupełnić wodę pozajelitowo.

Jakie są etapy odwodnienia?

Początkowo odwodnienie u siebie samego można rozpoznać przez silne uczucie pragnienia. Wtedy utrata wody wynosi około 2% masy ciała. Następnie pojawia się suchość w ustach, która wskazuje już na 4% utratę. Coraz większy problem zaczyna pojawiać się, gdy mamy problemy z mówieniem przez suchość w jamie ustnej, ponieważ nie następuje już poprawne wydzielanie śliny.

Rodzice małych dzieci lub osoby opiekujące się ludźmi starszymi powinny szczególnie pilnować tego, ile ich podopieczni wypijają wody. Nie tylko dlatego, że w ich przypadku nawet niewielkie odwodnienie może być niebezpieczne, ale głównie dlatego, że dzieci i starcy najczęściej nie odczuwają pragnienia tak często jak zdrowe osoby dorosłe.