Skąpomocz, czyli gdy dziecko mało sika
Zdrowe dziecko oddaje mocz kilka razy dziennie. Nagłe zmniejszenie ilości lub częstotliwości może budzić niepokój. Jakie są najczęściej przyczyny skąpomoczu u dzieci? Czy należy się nimi zaniepokoić? Jakie leczenie należy podjąć w przypadku wystąpienia takiej dolegliwości u dziecka?
Skąpomocz – objawy
Każde dziecko ma indywidualne uwarunkowania, od których zależy ilość oddawanego przez nie moczu. Są jednak ustalone odgórnie normy dobowe. Wartości poniżej nich świadczą o tym, że w organizmie malucha może rozwijać się infekcja lub choroba. U dzieci zdrowych ilość i częstotliwość oddawania uryny zależą od ilości przyjmowanych w ciągu doby płynów, diety, potliwości. Prawidłowo noworodek oddaje dziennie około 50-60 ml moczu. Ilość ta wzrasta w ciągu następnych paru dni po urodzeniu do 100-150 ml, aż w drugim miesiącu życia osiąga 250 ml. Skąpomocz u dziecka w wieku niemowlęcym to wydalanie mniej niż 1 ml na kg masy ciała na godzinę. Z kolei roczny maluch powinien oddawać już do 450-500 ml moczu dziennie.
Skąpomocz zawsze budzi obawy, nie należy jednak zapominać o tym, że ilość moczu zależy od ilości przyjmowanych przez malucha płynów. Jeżeli dziecko pije mało, naturalnym zjawiskiem jest mała ilość oddanej uryny. Gdy pomimo wypijania dużej ilości płynów moczu jest niewiele, należy udać się do lekarza, zwłaszcza gdy towarzyszą temu dodatkowe, niepokojące objawy.
Skąpomocz – przyczyny
Skąpomocz u dzieci może mieć wiele przyczyn. Najczęściej jest to objaw odwodnienia, za które może odpowiadać niewystarczające przyjmowanie płynów. Do odwodnienia organizmu dochodzi także w czasie infekcji ze stanem gorączkowym, przy biegunkach, wymiotach i zatruciach. Przyczyną skąpomoczu może być ponadto choroba nerek, układu moczowego, zaburzenie krążenia, niewydolność serca, a nawet nowotwór. U małych dzieci bywa wadą wrodzoną moczowodów, pęcherza czy cewki moczowej. Utrudnienie oddawania moczu może być spowodowane kamieniem nerkowym, zapaleniem stulejki lub guzem. Częstą przyczyną skąpomoczu jest długi pobyt poza domem i zawstydzenie dziecka, które wstrzymuje oddawanie moczu.
Objawy towarzyszące
Chory może skarżyć się na ból brzucha. Jeśli ten występuje w czasie oddawania moczu, może sprawiać, że dziecko przerywa sikanie. Może pojawić się brak apetytu, osłabienie, krwiomocz. Prawidłowa barwa moczu jest jasnożółta. Przy skąpomoczu występuje zagęszczenie, co zmienia kolor uryny. Obserwuje się wówczas barwę mleczną, mętno-żółtą, brązowawą. Do zagęszczenia przyczynia się długotrwała, wysoka temperatura. Czerwone zabarwienie moczu może sygnalizować krwiomocz.
Skąpomocz – leczenie
Nie wolno lekceważyć zmniejszenia ilości oddawanego przez dziecko moczu. Należy jak najszybciej wybrać się do lekarza i poddać badaniom. Skąpomocz może przerodzić się w bezmocz, który jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia i życia. Jeszcze przed pójściem do lekarza można pomóc dziecku. Jeżeli widzimy, że odczuwa ono ból w czasie oddawania moczu, pomocne będzie napełnienie nocnika ciepłą wodą, ciepła kąpiel, okład na brzuszek. Należy też przeanalizować ilość wypijanych przez dziecko płynów. Jeżeli była ona zbyt mała, możliwe jest odwodnienie. Leczenie uzależnione będzie od przyczyny wystąpienia skąpomoczu.
Odwodnienie organizmu
Odwodnienie u małych dzieci może zagrażać nawet ich życiu, gdyż zaburza podstawowe czynności. Nie zawsze spowodowane jest gorączką, wymiotami, biegunką czy chorobą. Mała ilość przyjmowanych płynów przy wysokiej temperaturze i aktywności fizycznej również prowadzi do odwodnienia. Objawem jest suchość w ustach, zmęczenie, osłabienie, skąpomocz. Skóra dziecka staje się sucha, oczy wydają się zapadnięte. Dziecko odczuwa bóle i zawroty głowy, senność. Maluch, gdy płacze, nie wydziela łez. U niemowląt zapada się ciemiączko. Obniżony poziom elektrolitów prowadzi do drżenia i skurczów mięśni.
Co robić w przypadku odwodnienia?
U małego dziecka objawy odwodnienia są szybko widoczne. Pierwszym krokiem, który należy wykonać, jest podanie maluchowi płynu nawadniającego, zawierającego elektrolity. Muszą mieć one stężenie dostosowane do wieku chorego. W aptekach można otrzymać tego rodzaju środki bez recepty. W wersji dla dzieci dostępny jest Orsalit zawierający glukozę, sole mineralne i laktoalbuminy. Smak owocowy jest chętniej przyjmowany przez maluchy. W czasie występowania biegunki lub wymiotów odpowiedni będzie Orsalit nutris wzbogacony o właściwości odżywcze. Dostarczy on organizmowi dziecka niezbędne aminokwasy egzogenne. Konieczna jest również szybka wizyta u lekarza. Odwodnienie w stopniu znacznym może spowodować konieczność nawodnienia pozajelitowego. Oprócz nawadniania, w leczeniu biegunki uzupełniająco można stosować preparaty ze smektynem. Chronią one przewód pokarmowy i zmniejszają nasilenie stanu zapalnego. Rodzice małych dzieci zawsze powinni mieć w apteczce doustne płyny nawadniające, o odpowiednio dobranym składzie elektrolitów i glukozy. Dzięki temu, będą mogli zareagować natychmiast, gdy wystąpi ryzyko odwodnienia.
