Kreatynina a odwodnienie

Kreatynina a odwodnienie

Kreatynina to produkt uboczny przemiany materii, występujący we krwi oraz moczu. Stanowi jeden z najważniejszych związków azotowych naszego organizmu, a jej stężenie we krwi pozwala określić, czy nasze nerki pracują prawidłowo. Jeśli pojawiają się co do tego jakiekolwiek wątpliwości, lekarze zalecają zbadanie poziomu kreatyniny w surowicy krwi.

Niekiedy, gdy potrzebne są bardziej szczegółowe badania, wykonuje się tzw. klirens kreatyniny, a więc badanie pozwalające określić zdolność filtracyjną nerek. Zbyt wysoki poziom kreatyniny może być objawem ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek, uszkodzenia i kamicy nerek, zatrucia, a także odwodnienia.

Podwyższony poziom kreatyniny

Podwyższony poziom kreatyniny może, ale nie musi wskazywać na poważne problemy zdrowotne. Jeśli nerki są zdrowe, wyższy poziom kreatyniny może być związany z odwodnieniem lub akromegalią. Jeśli pacjent cierpi z powodu niewydolności nerek, podwyższona kreatynina może być wynikiem wstrząsu hiperwolemicznego, septycznego, anafilaktycznego czy kardiogennego. Może także być spowodowana zatruciem lekami lub metalami ciężkimi, a ponadto sugerować hemolizę, posocznicę i kłębuszkowe zapalenie nerek. Niekiedy podwyższony poziom kreatyniny towarzyszy problemom z oddawaniem moczu i jest jednym ze skutków zażywania narkotyków.

Kreatynina poniżej normy

Choć zwykle powodem do niepokoju jest zbyt wysokie stężenie kreatyniny we krwi, niekiedy zaalarmować może nas zbyt niski jej poziom. Zdarza się to szczególnie u kobiet w ciąży, w przypadku zaniku mięśni, głodówki i w czasie przyjmowania leków glikortykosteroidowych. Niska kreatynina jest dowodem na prawidłową pracę nerek, zbyt niska – choć sama w sobie nie jest groźna – może być następstwem przewlekłych chorób mięśni, wątroby lub niedożywienia.

Jak obniżyć poziom kreatyniny?

Gdy poziom kreatyniny w surowicy krwi niepokojąco wzrasta, należy sprawdzić, jaka jest tego przyczyna. W pierwszej kolejności usuwa się czynnik, który odpowiada za nieprawidłową pracę nerek. Ważne jest również nawadnianie organizmu i dostarczenie mu odpowiedniego pożywienia. Unikać należy tłustych potraw, mięsa, przetworów mlecznych, jajek i ryb. Zaleca się także zamianę białka zwierzęcego na roślinne, np. na fasolę czy tofu.

Odwodnienie

Odwodnienie (ICD 10 – kod odwodnienia noworodków oraz nadmiernej utraty płynów według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) stwierdzane jest w wówczas wówczas, gdy ilość wody w naszym organizmie spada poniżej wartości, która zapewnia jego prawidłowe funkcjonowanie. Jednym ze wskaźników, prezentujących że możemy mieć do czynienia z odwodnieniem jest podwyższona kreatynina. Odwodnienie jest niebezpieczne i może grozić poważnymi konsekwencjami, w szczególności u niemowląt, małych dzieci i osób starszych.

Objawy odwodnienia

Odwodnienie może mieć wiele przyczyn. Często towarzyszy zbyt wysokiemu poziomowi kreatyniny oraz zatruciom pokarmowym, w których występują biegunki i wymioty. Zwykle możemy rozpoznać ja na podstawie zwiększonego pragnienia, zmiany zabarwienia i ilości oddawanego moczu, spadku masy ciała, zmęczeniu, senności, bólu głowy, suchości skóry czy rozdrażnieniu. Objawów tych nie należy lekceważyć! W przypadku ich wystąpienia warto skonsultować się z lekarzem i zastosować odpowiednie leczenie.

Postępowanie

Odwodnienie często nie wymaga specjalistycznego leczenia w szpitalu. W wielu przypadkach wystarczy dostarczanie do organizmu odpowiedniej ilości płynów i elektrolitów, np. wody i dostępnych bez recepty płynów nawadniających takich jak orsalit. Jeżeli odwodnienie jest wynikiem biegunki, należy wyeliminować jej przyczynę i starać się ją zahamować. W przypadku małych dzieci i osób starszych konieczne może być leczenie w szpitalu, gdzie zastosowana zostanie dożylna lub doustna terapia nawadniająca przy jednoczesnym, stałym monitorowaniu stężenia elektrolitów w osoczu pacjenta.

W przypadku odwodnienia należy całkowicie zrezygnować z alkoholu, wody morskiej i jedzenia suchych pokarmów. Odpowiednie będą natomiast pokarmy płynne, np. zupa lub ryż gotowany na wodzie. Jeżeli odwodnienie jest spowodowane biegunką, należy wdrożyć lekkostrawną dietę, która nie obciąży układu pokarmowego. W niewielkiej ilości pacjent może spożywać słone, węglowodanowe przekąski, np. krakersy czy sucharki.

Podwyższony poziom kreatyniny to stan, który może sugerować odwodnienie. Nawet jeśli badania to potwierdzą, należy skonsultować się z lekarzem, który wskaże odpowiednią ilość wody, którą należy do organizmu dostarczyć i metodę nawadniania. Dla chorych nerek zarówno zbyt duża ilość wody, jak i odwodnienie, mogą być szkodliwe.