Jak nie zarazić się grypą żołądkową
Grypa jelitowa jest chorobą sezonową. W rejonach o chłodnym klimacie najwięcej masowych zachorowań przypada na okres jesienno-zimowy, kiedy organizm człowieka jest osłabiony (mało światła słonecznego, ograniczona ilość świeżych warzyw i owoców). W obszarach o ciepłym klimacie schorzenie występuje praktycznie przez cały rok. Okres inkubacji patogenów jest krótki i wynosi od jednego do trzech dni. Z tego powodu choroba rozprzestrzenia się szybko w dużych skupiskach ludzi, szczególnie w przedszkolach, szkołach, ośrodkach wypoczynkowych i szpitalach. Dotyka w równym stopniu zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe. Naukowcy oszacowali, że grypa żołądkowa stanowi ponad 90% wszystkich przypadków infekcji niebakteryjnych układu pokarmowego na świecie.
Co wywołuje grypę jelitową?
Zakażenie grypą jelitową obejmuje żołądek oraz jelito cienkie. U osób dorosłych wywołują ją norowirusy, a u dzieci rotawirusy. Patogeny te mają bardzo prostą budowę, a ich materiał genetyczny składa się z pojedynczej nici RNA. Do chwili obecnej wyodrębniono 5 grup genowych tych drobnoustrojów, zbudowanych z ok. 35 genotypów. Niestety, wirusy te szybko mutują i przechorowanie jelitówki nie uodparnia organizmu ludzkiego na kolejne infekcje (podobnie, jak w przypadku zwykłej grypy). Dzięki układowi odpornościowemu człowieka grypa jelitowa ustępuje najczęściej po kilku dniach od wystąpienia pierwszych jej objawów.
Objawy grypy żołądkowej
Choroba pojawia się nagle, w postaci silnej, bardzo wodnistej biegunki (do wypróżnień może dochodzić nawet 20 razy w ciągu doby). Towarzyszą jej nudności i wymioty oraz ogólne osłabienie organizmu. Niektóre osoby odczuwają ból głowy i brzucha oraz ból i drżenie mięśni. Podobnie, jak w zwykłej grypie, mogą pojawić się dreszcze. U osób starszych, osłabionych i u dzieci schorzenie może przybrać dużo poważniejszy przebieg. Pojawia się wysoka gorączka – od 39 do 40 stopni i często dochodzi do utraty świadomości. W takich przypadkach konieczne jest leczenie szpitalne, które trwa ok. 9 dni. Podczas jelitówki często dochodzi do odwodnienia organizmu. Grypę jelitową łatwo odróżnić od zatrucia pokarmowego, ponieważ objawy pojawiają się nagle, a biegunka jest bardzo wodnista i pozbawiona przykrego zapachu.
Grypa żołądkowa u dzieci
U dzieci choroba przybiera ostrzejszy przebieg i szybciej doprowadza do osłabienia ich organizmu. Im dziecko jest młodsze, tym łatwiej dochodzi u niego do odwodnienia i utraty elektrolitów. Maluchy bardzo często tracą przytomność i konieczne jest dalsze leczenie w szpitalu. Aby temu zapobiec, już przy pojawieniu się pierwszych objawów choroby należy często nawadniać chorych. Mogą to być herbatki ziołowe z rumianku, nagietka, czy szałwii, które wykazują silne działanie antyseptyczne i przeciwzapalne lub zwykła woda mineralna. Najlepiej stosować również specjalne płyny nawadniające, zawierające elektrolity oraz probiotyki, dostępne w aptekach bez recepty. Dobrze jest dziecko przegłodzić, ale jeśli ma apetyt, można podać mu kleik ryżowy i zupę marchewkową. Ważne jest, aby zapewnić spokój i miłą, pogodną atmosferę. W żadnym razie nie wolno okazywać zniecierpliwienia ani krzyczeć, ponieważ nad biegunką w grypie jelitowej nie można zapanować (nawet osoby dorosłe często nie mogą zdążyć do toalety). Dobrze pielęgnowane dziecko zwalcza chorobę w ciągu kilku dni. Jeśli zauważymy jednak objawy odwodnienia, należy jak najszybciej udać się do szpitala. Symptomy są łatwe do rozpoznania – usta dziecka są spierzchnięte, zapadają się oczodoły, a płacz przebiega bez łez.
Czy jelitówka jest zaraźliwa?
Niestety, jelitówką bardzo łatwo zarazić się od osoby chorej. Często zdarza się, że po zachorowaniu jednego członka rodziny, następnego dnia chorują wszyscy domownicy, nieraz nawet sąsiedzi. Do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną, metodą kropelkową lub przez kontakt z przedmiotami, których dotykała. Również drogą pokarmową, przez skażoną wodę i żywność przenosi się grypa żołądkowa. Jak długo zaraża chory? Okazuje się, że wirusy łatwo przystosowują się do zmiennych warunków środowiska zewnętrznego i potrafią w dogodnych warunkach przetrwać poza organizmem człowieka nawet przez dwa miesiące. Niszczy je dopiero wysoka temperatura – np. ogrzewanie przez pół godziny w 60. stopniach Celsjusza. Dlatego osoba, która przechorowała jelitówkę i powszechnie została uznana za zdrową, może zarazić wiele osób jeszcze przez kilka kolejnych dni.
Grypa żołądkowa – leczenie dorosłych
Jelitówka u osób dorosłych zazwyczaj mija samoistnie po kilku dniach. Należy jedynie dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu oraz uzupełnianie ubytku elektrolitów. Warto wspomagać układ immunologiczny poprzez przyjmowanie probiotyków, które wzmacniają i odbudowują naturalną florę bakteryjną układu pokarmowego człowieka. Jeśli występują dolegliwości bólowe lub gorączka, można przyjmować leki o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym oraz obniżającym temperaturę ciała.
Jak nie zarazić się grypą żołądkową?
Każdy lekarz zapytany o to, jak nie zarazić się jelitówką, odpowie krótko: „należy przestrzegać zasad higieny”. Polegają one na częstym myciu rąk, zwłaszcza po skorzystaniu z toalety. Owoce i warzywa powinny być przed spożyciem dokładnie umyte pod bieżącą wodą. Nie wolno pić nieprzegotowanej wody oraz tej, która pochodzi z nieznanych źródeł. Przed każdym posiłkiem trzeba umyć ręce. Jak nie zarazić się biegunką, kiedy osoba chora przebywa pod tym samym dachem? W domu, w którym przebywa osoba chora, wszystko powinno być „sterylne”. Kontakty należy ograniczyć do niezbędnego minimum. Wszystkie przedmioty, których dotykała, np. klamki, piloty, klawiatura komputera, czy telefonu, powinno się dokładnie odkażać. Urządzenia sanitarne, po każdym użyciu przez chorego trzeba dokładnie czyścić i również odkazić. Powinno się często myć ręce, szczególnie przed przygotowaniem posiłków. Można również profilaktycznie przyjmować probiotyki, aby wzmocnić własny układ odpornościowy.
Grypa jelitowa jest uciążliwa, zarówno dla osoby chorej, jak i wszystkich domowników. Na szczęście trwa krótko, a zarażenia można uniknąć, stosując się ściśle do zasad higieny.
