Biegunka należy do tych dolegliwości, o których raczej niechętnie opowiadamy, dzieląc się z innymi swoimi uwagami i doświadczeniem. Jednak jest to reakcja organizmu, która bardzo wiele mówi nam o stanie zdrowia. Nie tylko jej konsystencja, zapach, ale przede wszystkim zabarwienie, które odbiega od normy, może świadczyć o konkretnych problemach. Dlatego warto dowiedzieć się, jakie choroby kryją się za zielonym lub żółtym kolorem biegunki.
Czym jest biegunka?
Biegunka to objaw schorzenia przewodu pokarmowego lub schorzenia ogólnego, który polega na zbyt częstym oddawaniu stolca (częstotliwość większa niż trzy razy w ciągu doby). Jeśli rozwolnienie trwa tylko jeden dzień, może być objawem przejściowego i niegroźnego zatrucia pokarmowego np. nieświeżym jedzeniem. Jeśli jednak trwa dłużej, na pewno jest wynikiem jakiegoś poważniejszego schorzenia. Warto wtedy zwrócić uwagę przede wszystkim na kolor biegunki, ponieważ to jesteśmy w stanie samodzielnie ocenić. Barwa stolca zależy choćby od tego, jaki pokarm spożywamy i ile wypijamy wody, dlatego nie od razu musi być niepokojący. Jednak gdy nienaturalna barwa utrzymuje się przez jakiś czas i towarzyszą temu inne dolegliwości, czas na alarm.
O czym świadczy żółta biegunka?
Naturalny kolor kału powinien być brązowy – od barwy jasnobrązowej do ciemnobrązowej. Kał składa się z wody, pokarmu i bakterii, powinien być dobrze uformowany i nie zawierać widocznych resztek jedzenia. W przypadku biegunki zmienia się nie tylko konsystencja odchodów, ale czasem także ich kolor. W przypadku, gdy zauważamy żółte zabarwienie stolca, może być to spowodowane po prostu spożywaniem bardzo dużej ilości karotenu zawartego w marchwi czy pomarańczach. Częściej jednak żółta biegunka sygnalizuje problemy z wątrobą. Narząd ten produkuje żółć i jest odpowiedzialny za jej przemianę, dlatego w sytuacji, gdy pracuje nieprawidłowo, żółć dostaje się do jelit i zabarwia kał. Może się tak zdarzyć w przypadku np. wirusowego zapalenia wątroby. Żółta biegunka bywa także objawem kamicy pęcherzyka żółciowego i zapalenia dróg żółciowych. Bardzo jasna, żółtawa barwa pojawia się również wtedy, gdy dochodzi do problemów w funkcjonowaniem trzustki, a dzieje się tak z powodu niedoboru enzymów.
Na co wskazuje zielona biegunka?
Zielony kolor stolca również może być efektem diety. Pojawia się, gdy jemy bardzo dużo produktów o tym zabarwieniu czyli m.in. szpinaku, sałaty, brokułów czy kapusty. Jednak zielona biegunka może być jedną z kilku, różnych przyczyn chorobowych. Niekiedy zielona barwa wynika z zaburzenia mikroflory jelitowej albo pojawia się po zażyciu leków przeczyszczających. Najczęściej przedłużająca się zielona biegunka u dorosłego oznacza poważne schorzenia, takie jak: wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zespół jelita drażliwego, chorobę Leśniowskiego-Crohna albo zaburzenia wchłaniania. Taki kolor wskazuje także na różnego rodzaju alergie pokarmowe, w tym dość rzadką celiakię, czyli uczulenie na gluten. To jednak nie wszystkie możliwości. Zielone rozwolnienie pojawia się również w związku z obecnością żółci w kale. W początkowej fazie trawienia jest ona właśnie zielona i jeśli w takiej postaci zostanie wydalona z kałem, oznacza to, że treść pokarmowa zbyt szybko przeszła przez jelita. W medycynie określa się taką sytuację jako przyspieszony pasaż treści jelitowej. Zielona biegunka bywa też efektem różnych chorób zakaźnych, takich jak chociażby giardia albo salmonella.
Jakie badania warto wykonać?
Jeśli stolec wyraźnie zmienił kolor i sytuacja ta utrzymuje się przez dłuższy czas, a towarzyszą temu także inne, uciążliwe objawy, warto przeprowadzić diagnozę i znaleźć przyczyny zmian. W przypadku żółtego zabarwienia rzadkiego stolca warto skonsultować się z lekarzem, który określi wówczas stan wątroby i trzustki pacjenta. Przy zielonym kolorze diagnostyka będzie dotyczyła przyczyn infekcyjnych, czyli wykonane zostanie badanie bakteriologiczne kału oraz testy pod kątem obecności grzybów i pasożytów. U dzieci podejrzewa się przede wszystkim podłoże alergiczne.
Co oznacza zielona biegunka u dziecka?
Obserwowanie kupki dziecka odbywa się właściwie codziennie: podczas zmiany pieluchy. Jednak zielona barwa stolca wcale nie musi oznaczać choroby. Często spowodowana jest po prostu karmieniem dziecka zmodyfikowanym mlekiem, bogatym w żelazo. Jeśli niemowlę karmione jest piersią, konsystencja kupki jest rzadsza, ale nadal kolor zielony może powstać w sposób naturalny. Zdarza się to zwłaszcza gdy dziecko krótko i naprzemiennie karmione jest mlekiem pierwszej fazy z dużą ilością laktozy z obu piersi. Wtedy wzmaga się proces fermentacji, a stolec utlenia się przy kontakcie z powietrzem
Zielona barwa kupki może także oznaczać alergię dziecka na któryś z pokarmów zjedzonych przez karmiącą matkę. Dobrym rozwiązaniem jest wtedy wprowadzenie u niej diety eliminacyjnej, która wskaże najbardziej uczulające pokarmy.
Inaczej jest, kiedy zielona biegunka u dziecka utrzymuje się dłużej, a przy okazji łączy się z innymi symptomami. Gdy w kupce pojawi się śluz albo krew, a na skórze wystąpi wysypka, na pewno ma się do czynienia ze stanem chorobowym. Może to być przede wszystkim alergia pokarmowa.
W przypadku nieco starszego, kilkuletniego dziecka zielony stolec może się wiązać z wieloma przyczynami. Powodują go m.in. stany zapalne, infekcje wirusowe (np. rotawirusy) i bakteryjne, żółtaczka, zakażenia grzybicze, zatrucia pokarmowe albo alergie. Zielony, rzadki stolec może się pojawić także po kuracji antybiotykowej, gdy zmienia się mikroflora jelit oraz przy nadmiarze żelaza w diecie. W przypadku niepokojących objawów należy udać się po konsultację do pediatry.
Po zmianie koloru stolca nie zawsze należy od razu panikować. Wiedza na ten temat pozwoli odróżnić sytuacje, w których barwa zmienia się z przyczyn naturalnych, od takich, które wymagają wizyty u lekarza i podjęcia leczenia.
